Blog Energetyczny

I nie chodzi o finanse, chociaż wiadomo, że jest to istotny argument. Często niestety jedyny… Wprawdzie w przepisach prawnych obowiązujących w Polsce nie podano konkretnych wymagań dotyczących kompetencji auditorów, warto jednak opierając się na dostępnych wskazówkach ustalić wymagania stawiane wykonawcom w tym zakresie. W Ustawie z dnia 16 maja 2016 r. o efektowności energetycznej (Dz.U.2020.264 tekst jednolity) jest jedynie wymaganie, aby audyt energetyczny przedsiębiorstwa wykonany był przez podmiot niezależny od audytowanego przedsiębiorcy, posiadający wiedzę oraz doświadczenie zawodowe w przeprowadzaniu tego rodzaju audytu lub przez eksperta audytowanego przedsiębiorcy, jeżeli nie jest on bezpośrednio zaangażowany w audytowaną działalność tego przedsiębiorcy. Ustawodawca nie precyzuje jednak, jak należy ocenić wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonania audytu energetycznego. Wsparciem może być norma PN-EN 16247-5. Zawarte w niej wskazówki porządkują podejście do wiedzy, doświadczenia i kompetencji audytora energetycznego.

Wprawdzie w Polsce nie ma systemu certyfikacji audytorów energetycznych, jednak wytyczne zawarte w p. 6 wspomnianej normy można wykorzystać przy wyborze wykonawcy audytu energetycznego.
Ale audytor energetyczny to jedna strona, a do uzyskania porozumienia potrzebny jest jeszcze dobrze przygotowany przedstawiciel firmy poddawanej audytowi. Rzadko zlecający audyt energetyczny zdają sobie sprawę ze znaczenia, jakie ma odpowiedni dobór osoby/ osób które będą współpracowały z audytorem energetycznym, udostępniały niezbędne dane i udzielały informacji. Już na etapie planowania audytu energetycznego warto zastanowić się kto powinien być zaangażowany podczas jego realizacji, ustalić zasady udostępniania danych i informacji a najważniejsze zagadnienia omówić z audytorem energetycznym już podczas planowania działań. Warto również rozważyć potrzeby dotyczące uzupełnienia wiedzy tych pracowników w taki sposób, aby mogły konstruktywnie współpracować z audytorem energetycznym.

Może nie jest to niezbędne do przeprowadzenia audytu energetycznego ale…. bardzo przydatne po jego opracowaniu, kiedy chcemy wykorzystać wyniki do dalszych działań. Podstawowe bilanse energetyczne i obliczenia przeprowadzone zostaną w oparciu o zasady wynikające z fizyki, norm i dobrych praktyk audytora energetycznego, jednak wiedza dotycząca zależności procesów, relacji wpływających za korzystanie z energii (np. konieczność transportowania elementów do obróbki u podwykonawcy, wymagania technologiczne produktu związane z jego nagrzewaniem lub chłodzeniem podczas produkcji, zapewnienie bezpieczeństwa dla obsługi) mogą mieć znaczenie podczas ustalania wniosków z audytu.
Istotne są również zasady zakupu mediów energetycznych: czy zlecający audyt energetyczny realizuje je samodzielnie, czy może są strategie zakupowe narzucone przez grupę kapitałową lub stosowane inne rozwiązania korzystne z punktu widzenia organizacyjnego lub finansowego.

Aby wyniki audytu energetycznego były przydatne do dalszych działań w firmie warto również poinformować audytora o planowanych zmianach i inwestycjach mogących wpłynąć na korzystanie z energii (np. modernizacja linii produkcyjnej, rozbudowa produkcji, zmiana zasad transportu wewnętrznego, zmiany dotyczące infrastruktury lub budynków).

Może się tak zdarzyć, że w ramach planowanej inwestycji warto zaplanować drobne zmiany w planowanych rozwiązaniach które wpłyną na wynik energetyczny a nie są możliwe do przeprowadzenia jako osobna inwestycja. Ujęcie ich w audycie energetycznym będzie wskazówką zarówno dla kierownika projektu jak i projektanta. Poza tym już podczas audytu energetycznego można w takim przypadku rozważyć możliwość uzyskania „białych certyfikatów” pozwalających na uzyskanie zwrotu części zainwestowanych środków.

Znaczenie ma również ustalenie na początku auditu możliwości finansowania działań. Jeśli wiadomo jakie (szacunkowo) środki może firma przeznaczyć na inwestycje związane z efektywnością energetyczną i czy są możliwości skorzystania ze wsparcia zewnętrznego (kredyty, dotacje, itp.) – można w ramach audytu energetycznego rozważyć które z dostępnych rozwiązań będą korzystne.

Również w tym temacie konieczna jest świadoma współpraca obu stron: audytora energetycznego i firmy poddawanej audytowi. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, jak wiele różnych informacji i danych będzie trzeba udostępnić. Wcześniej przygotować. A jeszcze wcześniej zadbać o zapewnienie bezpieczeństwa związanego z udzielaniem tych informacji.

Zdarza się niestety tak, że zlecając audyt energetyczny spodziewamy się, że audytor w jakiś prosty dla nas i mało absorbujący naszych pracowników sposób pozyska wszystkie dane i informacje i zrozumiale zaprezentuje nam wyniki audytu. Pamiętajmy jednak, że nawet najlepszy wykonawca nie zna specyfiki naszej firmy (mimo, że zna specyfikę branży, zasady realizacji procesów mających miejsce w audytowanej firmie, zasady funkcjonowania urządzeń i instalacji), a zapoznanie się z wszystkimi rozwiązaniami i możliwościami samodzielnie wymaga bardzo dużo czasu i swobody w dostępie do… w zasadzie wszystkiego!

Wskazówką przydatną w tym temacie są wymagania normy PN-EN 16247-1 Audyty energetyczne. Cześć 1: Wymagania ogólne. Opisany w p. 5.2 przebieg wizyty wstępnej i wskazanie niezbędnych ustaleń jest podstawą do wspólnego zaplanowania pracy zarówno przez audytora energetycznego jak i przedstawicieli firmy poddawanej audytowi. Korzystając z tych wskazówek każda ze stron może zwrócić uwagę na ważne dla niej tematy, mogące usprawnić lub utrudnić przeprowadzenie audytu. Punkt 5.3 wspomnianej normy jest natomiast podpowiedzią, jakiego typu dane mogą być istotne podczas realizacji audytu energetycznego. Planując z odpowiednim wyprzedzeniem poszczególne spotkania wraz z zakresem zagadnień i danych które powinny być udostępnione, mamy możliwość wcześniejszego ich przygotowania.

Oczywiście, audytor energetyczny ma ustalone zasady sporządzania raportu z audytu i prezentowania w nim wyników. Jednak to także warto już na początku współpracy ustalić, czy proponowana forma raportu będzie dla pracowników korzystających z wyników audytu energetycznego zrozumiała i użyteczna. Będzie to powiązane z omówionymi wcześniej oczekiwaniami dotyczącymi audytu energetycznego i planowanym w przyszłości sposobem wykorzystania zawartych w nim wyników.

Jakie znaczenie mogą mieć informacje dotyczące korzystania z energii znajdziesz w artykule „Sprytne sposoby na budżet z energią”. Warto również ustalić, czy wystarczy nam samo przesłanie raportu, czy przydatne będzie również spotkanie podsumowujące audyt energetyczny i omówienie wyników zawartych w raporcie.